Ποια ήταν η τελευταία φορά που πήγες για ψώνια και το ρούχο που είδες στη βιτρίνα υπήρχε στο νούμερό σου; Πόσες βόλτες στα μαγαζιά δεν έχουν τελειώσει «άδοξα» επειδή πολύ απλά το φόρεμα που τόσο σου άρεσε είναι φτιαγμένο για να εφαρμόζει καλά στην κούκλα της βιτρίνας και σε γυναίκες αυτών των αναλογιών; Τα μοντέλα που εμφανίζονται στην τηλεόραση και στα περιοδικά με τις ιδανικές αναλογίες, το ανύπαρκτο λίπος και τη μηδαμινή κυτταρίτιδα προβάλλοντας το αγαλμάτινο κορμί τους- όνειρο κάθε γυναίκας και μπορούν να φορέσουν το φόρεμα που φοράει η κούκλα στη βιτρίνα, μήπως μεγεθύνουν ακόμη περισσότερο την απογοήτευση σου που εσύ δεν πληρείς τις προδιαγραφές της σύγχρονης βιομηχανίας της μόδας;
Για τη μέση γυναίκα η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι ναι. Στο σημείο αυτό ξεκινάει και το πρόβλημα των διατροφικών διαταραχών για ορισμένες γυναίκες που αποφασίζουν ότι δε θέλουν να ζουν αποκλεισμένες από τη μόδα και τις τάσεις που αυτή επιβάλλει.
Νεαρές γυναίκες με πολλά προσόντα
και φιλοδοξίες, με άγχος ανταγωνισμού σε εργασικό ή προσωπικό επίπεδο ή όντας
ευάλωτες από κάποια πρόσφατη απώλεια, αρχίζουν μια έντονη ενασχόληση με τη λήψη
τροφής, η οποία σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζει τα όρια ψυχιατρικής διαταραχής.
Πιο συχνά, είναι κορίτσια στην εφηβεία που εκτείθενται σε κοινό, χορεύουν ή
ασχολούνται με τη γυμναστική. Μια δίαιτα για λόγους αισθητικής εξελίσσεται σε
νευρωτικού τύπου ενασχόληση με το βάρος, ανορεξική αντίδραση και τελικά σε
νευρογενή ανορεξία (ή βουλιμία), που πυροδοτεί ένα ντόμινο αντιδράσεων από τον
αργανισμό που αμύνεται.
Η νευρογενής ανορεξία αποτελεί
ένα σύνθετο σύνδρομο ψύχο-νευρο-ενδοκρινολογικής διαταραχής που χαρακτηρίζεται
από διαστρέβλωση της εικόνας του σώματος και εμφανίζει τη μεγαλύτερη θνητότητα
από οποιαδήποτε άλλη ψυχιατρική διαταραχή. Το φάσμα των εκδηλώσεων είναι
ιδιαίτερα ευρύ και σε μεγάλο βαθμό αντιστοιχεί στην άμυνα του οργανισμού
απέναντι στην ασιτία. Καταρχάς, διαταράσσεται ο μηνιαίος κύκλος σε μια
προσπάθεια του οργανισμού να εξασφαλίσει ότι δε θα προκύψει εγκυμοσύνη, η οποία
συνιστά μια ιδιαίτερα ενεργοβόρο διαδικασία και δεν είναι δυνατό να έλθει εις
πέρας εφόσον υπάρχει τέτοια θερμιδική αποστέρηση. Το χρόνιο στρες που προκαλεί
η νευρογενής ανορεξία ενεργοποιεί τα επινεφρίδια, υπερπαράγεται κορτιζόλη που
αναστέλλει κάθε επίπεδο του γεννητικού άξονα. Επιπλέον, ο θυρεοειδής αδένας
μειώνει το βασικό μεταβολισμό, έτσι ώστε να καταφέρει να επιβιώσει το άτομο με
τέτοια υποθρεψία. Επίσης, διαταράσσεται και ο άξονας της αυξητικής ορμόνης με
αποτέλεσμα να μειώνεται η δαπάνη ενέργειας για ανάπτυξη. Η οστική μάζα
μειώνεται, διαταράσσεται η αρχιτεκτονική του οστού, οδηγώντας σε οστεοπόρωση
και κίνδυνο καταγμάτων. Ο εγκέφαλος ατροφεί, εμφανίζονται αρρυθμίες, υπόταση,
οιδήματα, ανεπάρκεια βιταμινών και ιχνοστοιχείων, αναιμία και εν συντομία κάθε
σύστημα του οργανισμού πλήττεται τόσο βαρειά, που εάν η κατάσταση αυτή δεν
αντιμετωπιστεί η τελική κατάληξη δε θα είναι άλλη παρά ο θάνατος.
Η διάγνωση τίθεται από
επαγγελματίες της ψυχικής υγείας. Το κριτήριο δεν είναι το χαμηλό σωματικό
βάρος, αλλά η διαταραγμένη αντίληψη της εικόνας του σώματος και η υπερβολική
επίδραση της εικόνας αυτής στην αυτοαξιολόγηση, καθώς και ο φόβος πρόσληψης
βάρους και η άρνηση της ύπαρξης χαμηλού βάρους. Η αντιμετώπιση προϋποθέτει
συνεργασία ψυχιάτρου, ενδοκρινολόγου, διαιτολόγου, της οικογένειας και φυσικά
της ασθενούς. Η ανάρρωση είναι πολύ χρονοβόρος, ενώ συχνά εμφανίζονται
υποτροπές.
